Kekemelik Nedir? Neden Olur? Geçer mi?
Kekemelik Üzerine Merak Edilenler
Kekemelik, çocukluk çağında başlayabilen ve bazı bireylerde kalıcı hale gelebilen bir akıcılık bozukluğudur.
Dil ve konuşma terapisti olarak birçok aileden aldığım ilk soru genellikle şu olur:
“Bu durum geçer mi? Ne kadar sürede düzelir?”
Bu yazıda kekemelikle ilgili en çok merak edilen soruları uzman bakış açısıyla sade ve anlaşılır şekilde yanıtlıyorum.
Kekemelik Nedir?
Kekemelik; konuşma sırasında ses, hece veya kelimelerin tekrarlanması, uzatılması ya da konuşmada duraksamalar (bloklar) şeklinde kendini gösteren bir konuşma akıcılığı bozukluğudur.
Özellikle dil gelişimi döneminde ortaya çıkabilir. Bazı bireylerde zamanla azalabilirken, bazı durumlarda kalıcı bir hal alabilir.
Kekemelik Neden Olur?
Kekemelik tek bir nedene bağlı değildir. Genellikle çoklu faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkar. Bunlar arasında:
- Genetik Yatkınlık: Ailede kekemelik öyküsü varsa risk artar.
- Nörolojik Temelli Etkenler: Beynin konuşma ve dil üretiminden sorumlu bölgelerinde işlem farklılıkları olabilir.
- Gelişimsel Sebepler: Özellikle dil gelişiminin hızlı olduğu dönemlerde, çocukların düşünce hızına konuşmaları yetişemeyebilir.
- Çevresel ve Duygusal Faktörler: Aile içi iletişim tarzı, yüksek beklenti, stres ya da kaygı kekemeliği artırabilir veya tetikleyebilir.
Korku Kekemeliğe Sebep Olur mu?
Ebeveynlerden sıkça şu cümleyi duyarım:
“Çok korktuğundan beri konuşmasında takılmalar başladı.”
Korku, kekemeliği doğrudan başlatan bir neden değildir. Ancak altta yatan bir yatkınlık varsa, korku veya travmatik bir olay kekemeliği tetikleyebilir. Ayrıca var olan kekemelik, stresli ya da kaygı verici durumlarda daha belirgin hâle gelebilir.
Kekemelik Belirtileri Nelerdir?
Kekemelik belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Aşağıdaki davranışlar sık gözlemlenen belirtiler arasında yer alır:
- Ses, hece veya kelime tekrarları (örnek: “a-a-anne”)
- Ses uzatmaları (örnek: “sssüt”)
- Konuşma sırasında bloklar (aniden duraksama, kelimeye başlayamama)
- Yüz kaslarında gerginlik, göz kırpma, baş sallama gibi eşlik eden hareketler
- Konuşmaktan kaçınma, kelime değiştirme ya da cümle kurmaktan çekinme
Kekemelik Geçer mi? Ne Kadar Sürede Düzelir?
Bu soru ebeveynlerin en çok merak ettiği konulardan biridir.
Cevap şu şekilde özetlenebilir:
Kekemelik bazı çocuklarda tamamen geçebilir, ancak süreç bireyseldir.
Kekemelik;
- Ne kadar süredir devam ettiği,
- Hangi yaşta başladığı,
- Şiddeti,
- Aile tutumu ve çevresel destek,
- Terapinin düzenliliği ve etkinliği
gibi faktörlere bağlı olarak farklılık gösterir. Bazı çocuklarda birkaç ay içinde belirgin ilerleme kaydedilirken, bazıları için daha uzun süreli bir süreç gerekebilir.
Unutulmamalıdır ki, kekemeliğin seyrini en çok etkileyen şey erken müdahaledir.
Sonuç Olarak
Kekemelik, özellikle çocukluk döneminde başlayan ve bazı bireylerde kalıcı hale gelebilen bir konuşma akıcılığı bozukluğudur. Genellikle ses, hece veya kelime tekrarları, uzatmalar ve duraksamalar şeklinde kendini gösterir. Kekemeliğin tek bir nedeni yoktur; genetik yatkınlık, nörolojik farklılıklar, gelişimsel süreçler ve çevresel faktörler bir araya gelerek bu duruma neden olabilir. Korku gibi yoğun duygusal yaşantılar kekemeliği doğrudan oluşturmasa da, mevcut bir yatkınlık varsa süreci tetikleyebilir.
Belirtiler kişiden kişiye değişmekle birlikte; konuşma sırasında tekrarlar, bloklar, yüz kaslarında gerginlik ve konuşmaktan kaçınma gibi davranışlar sıklıkla gözlemlenir. Kekemeliğin tamamen geçip geçmeyeceği bireysel değişkenlere bağlıdır. Sürecin seyri, kekemeliğin ne kadar süredir devam ettiği, çocuğun yaşı, terapiye erken başlanıp başlanmadığı ve ailenin tutumuyla yakından ilişkilidir.
Kekemelikte en önemli faktör, erken farkındalık ve doğru müdahaledir. Ebeveynlerin bilinçli yaklaşımı ve uzman desteğiyle çocukların konuşma becerileri büyük ölçüde geliştirilebilir.
Uzman Desteği Neden Önemlidir?
Kekemelik sadece konuşmayı değil, çocuğun özgüvenini, sosyal ilişkilerini ve akademik başarısını da etkileyebilir. Bu nedenle erken dönemde bir dil ve konuşma terapisti tarafından değerlendirilmek, sürecin olumlu yönde ilerlemesini sağlar.
Antalya’da kekemelik başta olmak üzere gecikmiş konuşma, artikülasyon bozuklukları, ses bozuklukları ve diğer dil-konuşma problemleri için bireysel terapi hizmeti sunan Elinda Dil ve Konuşma Terapi Merkezi, uzman terapist kadrosuyla her yaştan bireye özel çözümler sunmaktadır. Siz de konuşma güçlüklerinin üstesinden gelmek için şimdi bizimle iletişime geçin.
🗣️ Dkt. Elif Yılmaz ile Danışmanlık Alın
Çocuğunuzda kekemelik belirtileri gözlemliyorsanız ya da konuşma süreciyle ilgili aklınızda soru işaretleri varsa, profesyonel bir değerlendirme seansı için benimle iletişime geçebilirsiniz.
Erken fark etmek, fark yaratır.
Kaynakça :
https://tr.wikipedia.org/wiki/Kekemelik
